Μετατροπή εγκεφαλικού κυττάρου σε ένα άλλο

Αμερικανοί και Γάλλοι επιστήμονες κατάφεραν για πρώτη φορά να μετατρέψουν σε πειραματόζωα ένα είδος νευρώνα, σε ένα άλλο είδος νευρώνα (δηλαδή εγκεφαλικού κυττάρου).
Με τον τρόπο αυτό, θέτουν πλέον υπό αμφισβήτηση ένα από τα κεντρικά δόγματα της νευροβιολογίας, ότι η μορφή των κυττάρων του εγκεφάλου δεν είναι δυνατό να μεταβληθεί στη διάρκεια της ζωής. Η μετατροπή (κυτταρικός αναπρογραμματισμός), αν καταστεί εφικτή και στους ανθρώπους, θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στο μέλλον για τη θεραπεία των νευροεκφυλιστικών παθήσεων, όπως μετέδωσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο.

Οι επιστήμονες, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό κυτταρικής βιολογίας «Nature Cell Biology» πραγματοποίησαν πειράματα με πολύ νεαρά ζωντανά ποντίκια. Οι επιστήμονες δεν είναι ακόμα βέβαιοι κατά πόσον ο αναπρογραμματισμός των νευρώνων που κατέστη εφικτός, θα είναι εξίσου δυνατός επίσης σε άλλα ζώα και, κυρίως, στους ανθρώπους.

«Η ανακάλυψή μας δείχνει ότι ίσως ο εγκέφαλος δεν είναι τόσο αμετάλλακτος όσο πάντα νομίζαμε, καθώς, όπως φαίνεται, τουλάχιστον στη διάρκεια ενός χρονικού «παραθύρου» σε πολύ πρώιμη ηλικία, είναι δυνατό να αναπρογραμματιστεί η ταυτότητα μιας κατηγορίας νευρωνικών κυττάρων σε μια άλλη κατηγορία» όπως είπε η ερευνήτρια.

Η δυνατότητα του άμεσου αναπρογραμματισμού των διαφοροποιημένων κυττάρων του σώματος αποδείχτηκε για πρώτη φορά πριν από πέντε χρόνια, όταν επιστήμονες επίσης του Χάρβαρντ έδειξαν ότι είναι εφικτός ο επαναπρογραμματισμός (δηλαδή η μετατροπή) των εξωκρινών παγκρεατικών κυττάρων απευθείας σε κύτταρα-βήτα παραγωγής ινσουλίνης.

Οι ερευνητές έδειξαν τώρα ότι και οι νευρώνες του εγκεφάλου μπορούν… να αλλάξουν μυαλά. Συγκεκριμένα, οι ερευνήτριες πέτυχαν να μετατρέψουν απευθείας στα πειραματόζωα τους μεσολόβιους νευρώνες που συνδέουν τα δύο εγκεφαλικά ημισφαίρια, σε φλοιονωτιαίους κινητικούς νευρώνες, οι οποίοι καταστρέφονται στη νευρολογική ασθένεια της αμυοτροφικής πλευρικής σκλήρυνσης, γνωστής και ως νόσο Λου Γκέριγκ. Ο αναπρογραμματισμός επιτεύχθηκε με τη βοήθεια ενός «παράγοντα μεταγραφής» (Fezf2), που παίζει κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη των νευρονωτιαίων νευρώνων στο έμβρυο.

Οι νευροεκφυλιστικές παθήσεις συνήθως πλήττουν μια κατηγορία νευρώνων, αφήνοντας τις άλλες υγιείς. Αν μελλοντικά, όπως δήλωσε η ερευνήτρια, καταστεί δυνατό να μετατραπεί απευθείας ένα είδος νευρώνων (που παραμένουν υγιείς) σε ένα άλλο είδος νευρώνων (που καταστρέφονται από μια νόσο), τότε ανοίγει ένας νέος πολύτιμος θεραπευτικός δρόμος, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Οι δοκιμές με τα πειραματόζωα άρχισαν πριν από πέντε χρόνια και εστιάστηκαν στους νευρώνες του εγκεφαλικού φλοιού, όμως, κατά την Αμερικανίδα ερευνήτρια, «έχει πλέον ανοίξει ο δρόμος για τον αναπρογραμματισμό και σε άλλες περιοχές του κεντρικού νευρικού συστήματος».